De vrijduiker wil op één ademteug zo diep, zo ver of zo lang mogelijk onder water. Er bestaan competities maar de meeste vrijduikers doen het vooral om te genieten. Vrijduiken geeft je een gevoel van rust en vrijheid dat je op geen andere manier kunt ervaren. Elke les begint trouwens met een korte sessie yoga of ontspanning.
In tegenstelling tot persluchtduiken, moet je geen zwaar materiaal sleuren waardoor FD ook geschikt is voor mensen die allergisch zijn voor techniek of rugpijn hebben. De basis van het vrijduiken bestaat uit optimaal gebruik maken van de longen, lichamelijke en geestelijke relaxatie, en omgaan met hoge CO2 en lage O2 waarden. Vrijduikers doen ook vaak aan mindfulness, meditatie en yoga. De Fransman Guillaume Néry beschrijft zijn duiken als "een reis tussen twee ademhalingen".